Zeiss Makro-Planar T* 50mm x 2 i tajemnica dwóch T

Fizycznie trudno znaleźć dwa bardziej odmienne pełnoklatkowe obiektywy standardowe niż kompaktowy Zeiss Makro-Planar T* 50mm f2 ZE i monstrualny Zeiss Makro-Planar T* CP2 50 mm T2.1 Canon EF a jednak to tak naprawdę ta sama optyka tylko umieszczona w innej obudowie i przeznaczona do nieco odmiennych zastosowań chociaż nic nie stoi tak naprawdę na przeszkodzie, aby stosować je „krzyżowo”. Obydwa mają mocowanie Canon EF, co pozwala zamocować je przez odpowiednie adaptery na większości cyfrowych kamer filmowych czy bezlusterkowców. Ale przeznaczonym głównie do fotografowania obiektywem Zeiss Makro-Planar T* 50mm f2 ZE można filmować a zaprojektowanym do filmowania obiektywem Zeiss Makro-Planar T* CP2 50 mm T2.1 Canon EF można robić zdjęcia. Cały materiał zdjęciowy i filmowy został wykonany bezlusterkowcem Nikon Z6 poprzez adapter.

Na początek dane techniczne obydwu obiektywów:

Model Zeiss Makro-Planar T* 50 mm f/2 ZE
Typ obiektywu Standardowy stałoogniskowy
Ogniskowa 51,6 mm
Jasność f/2
Pole widzenia 46.8 o
Minimalna odległość ustawiania ostrości 0,24 m
Maksymalne powiększenie 1:2
Liczba listków przysłony 9
Konstrukcja optyczna 8 elementów / 6 grup
Rozmiar filtra 67 mm
Mocowanie Canon EF
Wymiary 72 x 65 mm
Waga 570 g

Model Zeiss Makro-Planar T* CP2 50 mm T2.1 Canon EF
Typ obiektywu Standardowy stałoogniskowy
Ogniskowa 51,6 mm
Jasność f/2
Pole widzenia 46.8 o
Minimalna odległość ustawiania ostrości 0,24 m
Maksymalne powiększenie 1:2
Liczba listków przysłony 14
Konstrukcja optyczna 8 elementów / 6 grup
Rozmiar przedniego mocowania akcesoriów 134 mm
Mocowanie Canon EF
Wymiary 134 x 132 mm
Waga 1400 g

W środku obydwu obiektywów siedzi ta sama optyka i taka samo ułożona w grupy. Zeiss Macro-Planar T* 50mm f2 to standardowy obiektyw makro dający maksymalną skalę odwzorowania 1:2, stworzony do fotografowania a w wersji ZE jest wyposażony w styki pozwalające sterować przysłoną z poziomu korpusu aparatu z mocowaniem Canon EF oraz przekazujące dane EXIF. Zeiss Macro-Planar T* CP2 50mm T2.1 to ten sam obiektyw w obudowie dedykowanej do filmowania, z zębatkami, odpowiednim przednim mocowaniem akcesoriów oraz precyzyjnie oznaczoną skalą przysłon i odległości. Nie ma tutaj styków elektrycznych, bo w filmowaniu wszystko ma być manualnie sterowane; wobec tego wartość przysłony użytkwonik zmienia ręcznie na obiektywie – oczywiście w sposób płynny, bez zaskoków. Poza tym główna różnica między wersją fotograficzną i filmową to liczba listków przysłony: Zeiss Macro-Planar T* 50mm f2 ZE ma ich 9 a Zeiss Macro-Planar T* CP2 50mm T2.1 Canon EF – aż 14. To ma pewne znaczenie dla bokeh po przymknięciu, natomiast oczywiście nie odgrywa żadnej roli przy pełnym otworze przysłony: tam obrazek z obydwu obiektywów jest właściwie identyczny. Nic dziwnego: w końcu formuła optyczna jest identyczna.

Tu pora na wyjaśnienie znaczenia dwóch literek “T” w symbolach obiektywów. W nazwach obydwu z nich znajdziemy symbol “T*”; z kolei w nazwie filmowej wersji znajdziemy drugą literę “T” przed oznaczeniem jasności obiektywu.

Po pierwsze, znajdujący się na obydwu obiektywów symbol “T*” (T-star”) to tradycyjne i zastrzeżone oznaczenie marki Zeiss. “T” pochodzi od słowa „transparency” (przejrzystość) i odnosi się do techniki nanoszenia na obiektywy wielowarstwowej powłoki redukującej odblaski. Użycie słowa „transparency” związane były z pierwotnym celem owych powłok: miały redukować odblaski czyli – innymi słowy – poprawić przejrzystość znajdujących się pod powłokami soczewek. Taka optyka została nazwana przez inżynierów Zeissa “transparency optics” (optyką przejrzystą), czyli w skrócie “T-optics” (optyką T), a tym samym marka T* odnosi się do pierwotnej nazwy wielowarstwowych powłok poprawiających przejrzystość optyki.

Teraz zajmijmy się drugą literką „T” – umieszczoną tylko w w nazwie filmowego obiektywu Zeiss Macro-Planar T* CP2 50mm T2.1 przed oznaczeniem jasności. Obiektywy fotograficzne mają w symbolu literę „F” (F-stop) oznaczającą ich maksymalny otwór względny. Jest to wartość teoretyczna, będąca stosunkiem średnicy otworu obiektywu do jego ogniskowej. Parametr ”T-Stop” pojawia się na obiektywach filmowych i jest dokładniejszy niż F-Stop, bo jest mierzony i oznacza rzeczywistą transmisję światła, czyli  ile światła naprawdę przechodzi przez obiektyw przy pełnym otworze przysłony. Filmowcy robią wszystko ręcznie, zazwyczaj mierząc światło zewnętrznym światłomierzem  a ekspozycja musi byc idealna zatem muszą znać rzeczywistą jasność używanego obiekyywu. Zatem w przypadku obiektywu Zeiss Makro-Planar T* 50mm f2 znamy jegp teoretyczną jasność, a w przypadku obiektywu Zeiss Makro-Planar T* CP2 50mm T2.1 znamy jasność faktyczną.

Nawiasem mówiąc CP2 w symbolu obiektywu filmowego to skrót od ‘Compact Prime”, czyli “kompaktowa stałka” co dla fotografa może brzmieć karykaturalniue w odniesieniu do tak wielkiego i ciężkiego obiektywu 50mm T2.1. Jednak w świecie optyki filmowej jest to obiektyw w miarę “filigranowy”.

Jak widać na zdjęciach, obrazek z obydwu obiektywów jest właściwie identyczny, natomiast gabaryty i rozwiązania w zakresie sterowania nastawami sprawiają, że jednak obiektyw fotograficzny jest poręczniejszy do robienia zdjęć a fillmowy ma cechy niezbędne dla zawodowych filmowców. Zatem najlepiej pozostać przy pierwotnych przeznaczeniach testowanych obiektywów, ale nie ma to nic wspólnego z walorami optycznymi.

Pomijając większą precyzję ustawień ostrości i przysłony – ale i nieporęczność użytkowania – filmowej wersji Zeissa w fotografii, Zeiss Macro-Planar T* CP2 50mm T2.1 ma jeszcze tę niedogodność przy makrofotografii, że gdy zbliżamy się do skali odwzorowania 1:2 ogromny tubus wystający przed przednią soczewką zaczyna fizycznie prawie „wchodzić” w fotografowany obiektyw jednocześnie bardzo utrudniając zastosowanie jakiegokolwiek oświetlenia.

Na koniec dwa krótkie filmiki Slow-Motion (zmontowane w jeden) nakręcone dwoma obiektywami:

Selfie_jarek_brzezinski

Jarosław Brzeziński

Jarosław Brzeziński, ur. 1962 r., fotograf, malarz i tłumacz z tytułem magistra filologii angielskiej.
Blog pod adresem: https://towarzystwonieustraszonychsoczewek.blogspot.com/
W roku 2005 opublikował książkę “Canon EOS System”.
W latach 1998- 2009 odpowiedzialny w UKIE za tłumaczenia wszystkich dokumentów związanych z akcesją oraz członkostwem Polski w UE.
W latach 1996- 2011 redaktor i autor setek artykułów na temat sprzętu fotograficznego i fotografii dla czołowych miesięczników branżowych.
W latach 1987-1998 pracował jako nauczyciel angielskiego.
W latach 1994-1996 pracował jako freelancing copywriter dla Ogilvy & Mather.
Od 12 lat jest głównym ekspertem ds. tłumaczeń w Centrum Europejskim Natolin.
Od 25 lat pracuje jako zawodowy fotograf ślubny, reklamowy, reklamowy, eventowy, przemysłowy, korporacyjny oraz portrecista, zarówno w studio jak i w terenie.
Od 30 lat pracuje jako tłumacz polsko-angielski oraz angielsko-polski dla czołowych firm i organizacji.

InterFoto.eu
InterFoto.eu

Tworzymy jeden z najstarszych sklepów fotograficznych w Polsce. Powstał on z pasji fotografowania. Jesteśmy pasjonatami fotografii i sprzętu fotograficznego. Działamy na rynku fotograficznym nieprzerwanie od roku 1995.

Artykuły: 933

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *