Czy sztuczna inteligencja zastąpi fotografię? Perspektywa 2024 roku

Sztuczna inteligencja (SI) to główne hasło na dzisiaj. Żadna inna inna technologia nie jest obecnie przedmiotem tak szerokiej i burzliwej dyskusji jak SI, tym bardziej że niektóre osiągnięcia w świecie sztucznej inteligencji są oszałamiające. Sztuczna inteligencja wpłynęła już na niemal każdą dziedzinę życia, od medycyny po fotografię. I dzisiaj nie będę mówił o wspomaganym przez SI poprawianiu zdjęć poprzez choćby upsampling czy redukcję szumów, lecz o obrazach tworzonych przez SI od podstaw na podstawie podpowiedzi.

Sztuczna inteligencja: czy zdjęcia generowane przez sztuczną inteligencję są naprawdę zdjęciami?

Pamiętajmy, że zdjęcia były manipulowane od zarania fotografii, najpierw w ciemni a potem dzięki aplikacjom takim, jak Photoshop proces ten gwałtownie się rozwinął. Ale teraz dzięki SI “zdjęcia” mogą być generowane z „niczego” – wpisujesz instrukcje, podpowiedzi i na ich podstawie wkrótce otrzymujesz pożądany obraz. Jeśli nadal nie jesteś z niego zadowolony, możesz uszczegółowić i rozwinąć instrukcje dla algorytmów SI.

Tu od razu nadmienię, że dotąd nigdy nie korzystałem w ten sposób z SI, ale widziałem efekty jej działania w przypadku płatnych aplikacji i efekty były różne, od nędznych po iście spektakularne. Na potrzeby tego artykułu skorzystałem z kilku bezpłatnych aplikacji żeby zilustrować jego tezy, zaznaczając, że możliwości bezpłatnych wersji są często wielce ograniczone a jakość generowanych obrazów zazwyczaj niższa niż w przypadku wersji płatnych.

I zanim ktoś zada pytanie o to, jak bardzo jestem przywiązany do fotografii, powiem jasno: lubię fotografię i nie chcę, by została całkowicie zastąpiona przez sztuczną inteligencję.

Sztuczna inteligencja: o czym tutaj mówimy?

Termin sztuczna inteligencja można spotkać wszędzie, ale nie wszyscy zgadzają się z jego znaczeniem. W przypadku tego artykułu sztuczna inteligencja to typ generatora obrazu, w którym sztuczna inteligencja tworzy obraz od zera (ściślej mówiąc z bazy danych istniejących zdjęć) na podstawie słów kluczowych lub podpowiedzi, które wpisujesz i to tak rozumiana sztuczna inteligencja ma potencjał, by zmienić fotografię, jaką znamy.

Dlaczego wolę robić zdjęcia niż kazać tworzyć obrazki sztucznej inteligencji. Bo fotografowanie to zajęcie fizyczne, zmuszające do ruchu i dające sporo frajdy i adrenaliny a generowanie obrazów przy wykorzystaniu SI to prostu inny proces. Jeśli czerpiesz przyjemność z siedzenia przed komputerem, wpisywania słów kluczowych do generatora sztucznej inteligencji, sprawdzania, co się wyskakuje i modyfikowania podpowiedzi, aż uzyskasz interesujący obraz to jest zajęcie dla Ciebie, Ja wolę łazić i pstrykać zdjęcia.

Sztuczna inteligencja zamiast wspomnień? Nigdy w życiu!

Fotografowanie to przede wszystkim utrwalanie wspomnień. Co fotografuję najczęściej? Moje psy, moją mamę. Czy to są zdjęcia na miarę Arnolda Newmana? Nie, ale lubię fotografować osoby i zwierzęta, które kocham. Pies robi zabawną minę? Pstrykam i mam to na karcie pamięci. Myślę, że dla większości ludzi fotografia polega na rejestrowaniu wspomnień, z wakacji czy ważnych wydarzeń rodzinnych. Czy sztuczna inteligencja jest w stanie zaszkodzić takiej dziedzinie fotografii? Nigdy w życiu. W najlepszym przypadku pewnego dnia wrzucisz w generator SI kilka swoich zdjęć, wpiszesz kilka zdań i otrzymasz coś niejasno przypominającego twoje wspomnienia. Za każdym razem, gdy chcesz naprawdę udokumentować podróż, koncert, ślub… zapomnij o tym. Sztuczna inteligencja nigdy nie zastąpi fotografii w tej dziedzinie.

Fotografia zarobkowa

Jeśli zajmujesz się fotografią zarobkowo to możesz obawiać się sztucznej inteligencji, ale tylko wtedy, gdy fotografujesz dla pewnych konkretnych branż. Zawsze będzie miejsce dla fotografów ślubnych, fotografów nieruchomości, czy fotografów portretowych. Bez względu na to, jak przekonująco może wyglądać obraz wygenerowany przez AI, nie będzie on zbyt przydatny, jeśli klient potrzebuje zdjęcia swojego domu, swojego dziecka czy swoich gości weselnych.

Ale w fotografi i reklamowej czy produktowej „prawdziwa” fotografia traci na znaczeniu już od jakiegoś czasu. Wiele zdjęć produktów, które można dziś zobaczyć w witrynach platform sprzedażowych  to w rzeczywistości nie są a zdjęcia (są to głównie modele 3D, a nie obrazy generowane przez sztuczną inteligencję). Również fotografia stockowa od lat odnotowuje ogromny spadek przychodów i ten proces będzie się pogłębiał.

A co, jeśli chcesz zarabiać samodzielnie tworząc i sprzedając prace tworzone przez SI? To może zadziałać, jeśli próbujesz tylko zdobyć obserwujących na Instagramie. Ale jeśli sprzedajesz obrazy klientom, to nie masz większych szans. Żaden klient nie zapłaci grubej kasy za wygenerowanie obrazu SI pasującego do jego wizji, gdy zda sobie sprawę, że może go wygenerować samodzielnie za darmo. Jeszcze przez jakiś czas będzie można coś na tym zarobić, ponieważ wiele osób nie wie, jak samodzielnie generować takie obrazy. Gdy technologia pójdzie nieco do przodu, pieniądze ze sprzedaży prac generowanych przez SI skończą się.

Czy SI tworzy sztukę?

Czy obrazy generowane przez SI są sztuką? Moim zdaniem nie, bo brakuje brakuje im ludzkiego aspektu. Taki pogląd przyjmuje obecnie amerykański system prawny, nie pozwalając ludziom na korzystanie z praw autorskich do obrazów generowanych przez SI. Z drugiej strony, istnieje pewien ludzki element biorący udział w tworzeniu obrazu SI bo potrzeba trochę kreatywności, aby wybrać odpowiednie słowa kluczowe do wpisania, a następnie przejrzeć wyniki i zmodyfikować słowa kluczowe, aby uzyskać obraz, który ci się podoba lub pasuje do tego, co masz w głowie. Jednak nadal twierdzę że obrazy generowane przez SI nie są sztuką.

Podsumowanie

Czy sztuczna inteligencja szkodzi fotografii? W niektórych obszarach tak. Jeśli jesteś fotografem reklamowym, być może będziesz musiał znaleźć inną pracę w ciągu najbliższych kilku lat. A jeśli próbujesz szybko zdobyć fanów na Instagramie, możesz zostać wyparty przez prace generowane przez sztuczną inteligencję. Ale w większości przypadków SI nie zagraża fotografii. Sztuczna inteligencja nigdy nie zastąpi podstawowego powodu, dla którego większość ludzi robi zdjęcia: uchwycenia wspomnień. Nie zastąpi też procesu fotografowania – po prostu wychodzenia z domu i robienia zdjęć – który w pierwszej kolejności przyciągnął wielu z nas do fotografii. A jeśli zdjęcia są dla Ciebie formą sztuki, sztuczna inteligencja prawdopodobnie nie będzie satysfakcjonującym substytutem.

Czy zdjęcia generowane (lub przerabiane) przez sztuczną inteligencję są naprawdę “zdjęciami”? Nie, nie są. To osobne medium – można je nazwać fotorealistycznymi obrazami cyfrowymi. Fotografia jest wyraźnie zdefiniowana jako “rysowanie światłem”. Elementy generowane przez sztuczną inteligencję nie wymagają światła. Obrazy generowane przez SI nie są zdjęciami.

Czy obrazy generowane przez SI można uznać za sztukę? W sztuce chodzi o kreatywność, a w procesie generowania obrazów przez sztuczną inteligencję nie ma zbyt wiele miejsca na kreatywność, bo chodzi tu jedynie o wybranie właściwych słów kluczowych i selekcję wyników. Ale potrafi po odpowiednim ludzkim nadzorem tworzyć świetne ilustracje.

Jest wiele obszarów, w których obrazy generowane przez sztuczną inteligencję mnie niepokoją. Ponieważ tak łatwo jest “sfałszować” zdjęcie (jak zdjęcie papieża powyżej), coraz łatwiej będzie oszukiwać ludzi. Propagandyści mogą publikować fotorealistyczne obrazy wygenerowane przez SI mające na celu uzyskanie konkretnego odzewu ze strony czytelników/widzów. Już teraz dzieje się to niestety coraz częściej. Nie wspominając już o tym, że ludzie będą coraz mniej ufać prawdziwym zdjęciom dokumentalnym, zwłaszcza gdy pokazują coś “niewygodnego” dla ich przekonań.

Ale abstrahując od powyższych niepokojących zastosowań SI do dezinformacji, wróćmy do pytania czy sztuczna inteligencja zastąpi fotografię i uczyni ją przestarzałą. A czy fotografia zastąpiła malarstwo? Wpłynęła na malarstwo, ale go nie zastąpiła. Podobnie sztuczna inteligencja z pewnością zmieni fotografię, ale nie będzie w stanie jej zastąpić tam, gdzie chodzi o uchwycenie wspomnień, wyglądu konkretnych ludzi, zwierząt, konkretnych ważnych chwil w naszym życiu. Zatem widząc zagrożenia z jej strony, nie uważam aby SI mogła zastąpić fotografię tam, gdzie zdjęcia spełniają najważniejszą rolę w naszym życiu polegającą na utrwalania tego co w nim jest unikatowe.