TTArtisan 23mm F1.4 na Sony A6500 i Sony A6000 IR: trochę fotek w świetle widzialnym i kilka w widmie bliskim podczerwieni

TTArtisan 23mm F1.4 to superjasny i umiarkowanie szerokokątny obiektyw zaprojektowany dla matryc formatu APS-C, który pojawił się na rynku w grudniu 2021 roku. Zaraz po premierze testowałem go na aparacie Sony A6500. Napisałem wtedy, że “Obiektyw TTArtisan 23mm F1.4 to klasyka przetransponowana na matrycę formatu APS-C. Dlaczego? Bo daje tam pole widzenia i głębię ostrości taką, jak optyka 35mm F2 na pełnej klatce. A 35mm F2 to klasyka w najczystszej formie, najbardziej kojarząca się się z takim analogowym sprzętem jak 35mm F2 Summicron-M i Leica M6 czy Konica Hexar.” Dzisiaj przypomnę ten obiektyw pokazujące trochę fotek z Sony A6500 i przerobionego do rejestracji widma bliskiego podczerwieni Sony A6000.

TTArtisan 23mm F1.4: specyfikacje

Obiektyw	TTArtisan 23 mm F1.4 dla matryc formatu APS-C
Ogniskowa	23 mm
Maksymalny otwór przysłony	F1.4
Producent	TT Artisan (DJ Optical)
Dostępne mocowania (wersja czarno-srebrna lub czarna)	Canon EOS-M Canon RF Fujiilm FX micro 4/3 Sony E Nikon Z L-mount
Budowa optyczna	8 soczewek w 6 grupach
Minimalna odległość ustawiania ostrości	0,2 m
Przysłona	Z zaskokami; 10 listków
Średnica x długość	60 mm x 40,5 mm
Średnica mocowania filtrów	43 mm
Waga	222-225 g

TTArtisan 23mm F1.4: mechanika i ergonomia

Obiektyw TTArtisan 23mm F1.4 występuje w dwóch wersjach kolorystycznych: czarnej i czarno-srebrnej, której wygląd naturalnie kojarzy się z obiektywami typu “zebra” z fabryki Meyer Optik Gorlitz. Jakość mechaniczna jest bardzo dobra dzięki użyciu metalu w tubusie. Dekiel przedni jest zwodniczy: wygląda jak dość typowy dla TTArtisan dekiel nakręcany ale w istocie jest nasadzany; tak jest zresztą łatwiej i wygodniej. Niewielkie gabaryty pasują do bezlusterkowców Sony z matrycami formatu APS-C, ale mają pewną niedogodność: właściwie nie ma za co złapać tubusu przy zakładaniu i zdejmowaniu z aparatu, bo całą długość zajmują pierścienie: ostrości (szeroki) i przysłony (bardzo wąski).

O ile pierścień ustawiania ostrości jest szeroki i wygodny – również dzięki “zebrze”, to pierścień przysłon jest wąziutki a odległości między pełnymi wartościami ulegają stopniowemu skracaniu wraz z przymykaniem. Zaskoki są na pełnych wartościach przysłony oraz w połowie między wartościami F1.4-F2, F2-F2.8 oraz F2.8-F4. Od F4 do F16 nie ma już zaskoków w połowie, a po F8 jest od razu F16. Karbowanie pierścieni pomaga w ich obracaniu, ale jak już wspomniałem, ten pozwalający zmieniać przysłonę mógłby być szerszy. Kształt przysłony jest o tyle mądrze zaprojektowany, że daje kuliste oddanie nieostrości przy dużych otworach a kształt gwiazdki przy małych, czyli idealne połączenie mogące zadowolić zarówno wielbicieli bokeh jak i fanów gwiazdek.

TTArtisan 23mm F1.4: optyka

TTArtisan 23mm F1.4 generuje niewielką dystorsję beczkowatą. Problemem w przypadku wielu manualnych obiektywów z Chin jest brak profili do korekcji wad tego typu. Czasem takowe się pojawiają, czasem uda się znaleźć profil innego obiektywu, który pasuje do charakteru wad optycznych takiej nieobsługiwanej przez oprogramowanie optyki. Na szczęście dystorsja beczkowata obiektywu TTArtisan 23mm F1.4 jest na tyle niewielka, że w większości zastosowań nie będzie zauważalna.

Przy pełnym otworze przysłony winietowanie jest umiarkowane: zważywszy na jasność obiektwywu można je uznać za normalne. Po przymknięciu do F4 należy winietowanie za prawie całkowicie wyeliminowane, chociaż jego ślady są widoczne na samych krawędziach kadru. W praktyce nikt go nie zauważy. Aberracja chromatyczna jest nadzwyczaj dobrze skorygowana i trudno dopatrzeć się zafarbów na kontrastowych krawędziach przejścia między światłem i cieniem.

Test ostrości pokazuje, że obiektywów szerokokątnych zaprojektowanych do reportażu nie można oceniać wyłącznie na podstawie wyników fotografowania tablic testowych. W takim obiektywie środek kadru jest najważniejszy a typowe odległości fotografowania to kilka-kilkanaście metrów. Środek kadru wykazuje dobrą ostrości już przy pełnym otworze przysłony. Ostrość utrzymuje się na wyrównanym poziomie na ogromnej większości pola kadru ale powiększenie brzegu pokazuje, że obiektyw ma krzywiznę pola, która sprawia, że same krawędzie obrazu nie są zogniskowane w tej samej płaszczyźnie co środek.

Po niewielkim przymknięciu ostrość staje się znakomita na prawie całej powierzchni kadru, ale nawet przy F8 krzywizna pola sprawia, że krawędzie obrazu nie są idealnie ostre. Krzywizna pola zmniejsza się wraz ze wzrostem odległości fotografowania i w typowych zastosowaniach obiektywu staje się pomijalna. Zatem tam, gdzie jest to istotne krzywizna pola praktycznie się nie pojawia.

Dzięki dużej jasności TTArtisan 23mm F1.4 jest w stanie przy pełnym otworze przysłony rozostrzyć tło na tyle, że można mówić o jego bokeh, co nie zawsze jest oczywiste w przypadku optyki szerokokątnej. Określiłbym bokeh testowanego obiektywu jako pośrednie między neutralnym a ładnym. Przejścia tonalne są płynne, a punkty światła oddane jako okręgi z dość miękkimi krawędziami. Przysłona zachowuje kolisty kształt w zakresie F1.4-F2.8 po czym staje się coraz bardziej wielokątna. Dzięki temu, że mniej więcej od wartości F2.8 przysłona staje się wielokątna, po mocnym przymknięciu obiektyw gwarantuje ładny klasyczny efekt gwiazdki.

TTArtisan 23mm F1.4 nie ma w komplecie osłony przeciwsłonecznej a szkoda, bo przydałaby się. Przy zdjęciach pod światło widoczny jest spadek kontrastu, flary i duszki.

TTArtisan 23mm F1.4 to dzisiejsza wersja klasycznego obiektywu reporterskiego zaprojektowana dla matryc APS-C dająca kombinację ogniskowej i przysłony odpowiadającą pod względem pola widzenia i głębi ostrości pełnoklatkowemu obiektywowi 35mm F2. Dzięki niskiej cenie i wadze można bez bólu go kupić i nosić cały dzień na bezlusterkowcu z matrycą formatu APS-C.

Galerie zdjęć przykładowych

Galeria zdjęć przykładowych wykonanych obiektywem TTArtisan 23mm F1.4 i dwoma bezlusterkowcami z matrycami formatu APS-C: Sony A6500 i Sony A6000 przerobionym do rejestracji widma bliskiego podczerwieni (filtr Blue dwuzakresowy: około 315-445nm + 715-1095nm).. Zdjęcia zostały zarejestrowane z formacie RAW i skonwertowane do plików jpeg w programie Adobe Camera Raw i zmniejszone do rozmiaru 2000 pikseli na dłuższym boku.