Fotony. Mokre kolodiony…

Technika mokrego kolodionu to jedna z najtrudniejszych i najbardziej wymagających dostępnych nam technik szlachetnych w fotografii. Dlaczego? Pierwsze próby wykonania odbitek na przeźroczystych lub czarnych płytach szklanych zazwyczaj kończą się niepowodzeniem. Wieloskładnikowa emulsja, którą musimy wykonać samodzielnie przy użyciu usypiającego eteru jest pierwszą barierą. Składniki do niej musimy zdobyć sami w sklepach chemicznych – jeśli akurat wszystkie będą dostępne. Praca wymaga dużej dawki cierpliwości i dyscypliny.

Drugą zmienną jest światło. Wykonana i „odstana” emulsja ma bardzo niską czułość – około 3 ISO. Aby wykonać zdjęcie potrzebujemy silnego źródła światła dziennego (lampy o odpowiedniej temperaturze barwowej) lub długiego naświetlania w plenerze. Model pozujący w studio musi wytrzymać kilka sekund bez ruchu, bez zmrużenia oka. A aparat – to zazwyczaj wielkoformatowa kamera z kasetami, w które ładujemy mokre płyty z emulsją. Zdjęcie musi zostać naświetlone i wywołane jak najszybciej.

Cały ten proces jednak, jeśli przez niego przejdziemy, odpłaca się nam wyjątkowym efektem, co bywa niekiedy także pułapką. Efekt tzw. kolodionu jest na tyle unikatowy, że możemy zapomnieć o temacie fotografii. Pierwsze próby warto, mimo wszystko, przeprowadzać z obiektami, które wytrwają z nami na planie wiele godzin.

Podczas projektu* przeszliśmy przez niemal wszystkie etapy. Nie mieszaliśmy składników emulsji, która musiała „odstać” wcześniej kilka dni. Wykonaliśmy wiele prób i ujęć, a efekty zobaczycie już niebawem na otwarciu wystawy finałowej 25.10 w Pracowni Duży Pokój w Warszawie.

*Fotony to kilkumiesięczny projekt artystyczno-edukacyjny wykorzystujący analogowe i szlachetne techniki fotograficzne w połączeniu z warsztatami sitodruku, introligatorstwa, tworzenia projektów artystycznych i książek fotograficznych. Pracujemy na aparatach małego, średniego i wielkiego formatu, robimy zdjęcia na negatywach czarno-białych, barwnych slajdach oraz płytach szklanych angażując artystów i zakłady fotograficzne, jak np. znany warszawiakom zakład pani Celiny Osieckiej na Saskiej Kępie. Uczymy jak wykonywać zdjęcia techniką mokrego kolodionu i jak pracować w ciemni. Finałowa wystawa uczestników, na której zobaczymy wszystkie prace będzie uroczystym finałem w naszej galerii – Pracowni Duży Pokój.

Wszystkim działaniom towarzyszył Wędrowny Zakład Portretowy, który przez trzy weekendy, pojawiając się w różnych miejscach w Warszawie zachęcał przechodniów do bezpłatnych portretów na czarno-białych negatywach 6×4,5cm naświetlanych aparatem Mamiya 645. Na wystawie zobaczycie 200 z nich.

Projekt został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Funduszu Promocji Kultury. Realizowany przez Stowarzyszenie Rozwój w Biały Dzień i Pracownię Duży Pokój.

Joanna Kozera

Fotografka i artystka wizualna, absolwentka Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku Etnologia i Antropologia Kultury, stypendystka indonezyjskiego programu Darmasiswa, dzięki któremu przez rok studiowała sztukę tradycyjną na indonezyjskiej Jawie. Pracowała jako reporterka dla agencji prasowych oraz wielu magazynów. Koordynatorka i kuratorka projektów artystycznych, od ośmiu lat związana z warszawską Pracownią Duży Pokój.