Krótka historia fotografii podwodnej
Przyglądając się historii fotografii podwodnej nie sposób nie odnotować tego, że w istocie jest ona tak stara jak sama fotografia. W końcu wszystko nadaje się do sfotografowania, wiec ludzie od początku szukali sposobów technicznych na uwiecznianie i tego co na lądzie, i tego co pod wodą. Początki nie były łatwe natomiast przez ostatnie ponad 160 lat od strony technologicznej ludzkość poczyniła ogromne postępy i dzisiaj właściwie każdy może robić zdjęcia podwodne. Zróbmy zatem krótki spacerem przez historię fotografii podwodnej.
W roku 1856 panowie William Thompson i Kenyon wspólnie skonstruowali pierwowzór obudowy do aparatu do zdjęć podwodnych: umieścili aparat na płyty szklane 4 x 5 cala w metalowej skrzynce i taki zestaw zanurzyli w wodach zatoki Waymouth w hrabstwie Dorset. Migawka została wyzwolona z powierzchni wody przy użyciu linki. I chociaż nie zachował się żaden ślad po zrobionych przez nich zdjęciach, należy docenić pionierską rolę odegraną przez dwóch Brytyjczyków.
W roku 1893 Louis Boutan dokonał przełomu: udało mu się zrobić zdjęcie pod wodą, wydostać je na powierzchnię i wywołać; jednocześnie było to pierwsze podwodne selfie. Boutano zrobił obudowę do aparatu, która była podobno tak ciężka, że do jej przesunięcia potrzeba było trzech ludzi a sam zanurkował w klasycznym stroju nurkowym zasilanym powietrzem z powierzchni. Boutan zrozumiał szybko, że spadek oświetlenia przy schodzeniu coraz niżej stanowi ograniczenie fotografii podwodnej i próbował wprowadzić sztuczne oświetlenie. We współpracy z Arago Laboratories z francuskiego Banyuls stworzył urządzenie tworzące błysk pod wodą, podobne w działaniu do lampy błyskowej.
Film Stuarta Pattona z roku 1916 pod tytułem “20000 mil podmorskiej żeglugi” to pierwsze wykorzystanie zdjęć podwodnych w kinie. Bracia Wiliamson użyli fotosfery – wynalazku swojego ojca, Ernesta. Po raz pierwszy widzowie mogli zobaczyć pływające ryby i nurka spacerującego po dnie morza.
W roku 1923 powstały pierwsze kolorowe zdjęcia podwodne. Botanik W.H. Longley i fotograf Charles Martin wykorzystali do ich zrobienia magnezową lampę błyskową. Dzięki nim czytelnicy magazynu National Geographic w roku 1927 mogli obejrzeć barwne obrazy koralowców, anemonów czy gorgonii.
W roku 1950 francuska firma Beuchat stworzyła pierwszą seryjnie produkowaną podwodną obudowę do aparatu o nazwie Tarzan. Zaprojektował ją słynny francuski fotograf podwodny Henry Broussard do francuskiego aparatu fotograficznego Foca. Dzięki Tarzanowi założona w 1934 roku firma Beuchat ugruntowała swoją pozycję na rynku producentów sprzętu dla nurków.
W roku 1957 słynny kapitan i badacz Jacques-Yves Cousteau wraz z belgijskim inżynierem Jean de Woutersem stworzył aparat do zdjęć podwodnych na film 135 o nazwie “Calypso”. To prawdziwy początek rewolucji w fotografii podwodnej i pierwszy wielki sukces komercyjny sprzętu do takiej fotografii, Aparat funkcjonował pod nazwami „Calypso” i „Calypso-Phot”. W 1963 roku konstrukcja została odkupiona od La Spirotechnique przez Nikona i ponownie wprowadzona do sprzedaży pod nazwą „Nikonos”. A Nikonosy to już całkiem bliska nam historia fotografii podwodnej i najsłynniejsza seria aparatów do fotografii podwodnej.
Nikon produkował serię aparatów Nikonos do roku 2001, gdy cyfrowa rewolucja zaczęła wypierać z rynku sprzęt na film 135. To samo działo się oczywiście ze sprzętem do fotografii na lądzie, ale znacznie szybciej dotknęło właśnie fotografię podwodną. Jest to zrozumiałe: karta pamięci może pomieścić mnóstwo zdjęć, natomiast film 135 jest zazwyczaj oferowany w rolkach pozwalających zrobić 36 klatek a wymiana filmu pod wodą raczej nie wchodzi w grę. Tym samym mnóstwo sprzętu “analogowego” poszło w odstawkę.